RÁC VÀ HOA

"Dơ và sạch cũng như vậy. Những trái cây hư, bị sâu bọ, chúng ta ăn không được chúng ta cho là dơ là hôi. Nhưng đối với  sâu bọ kia thì lại rất thanh tịnh..."

Truyện ngắn

Ngày nào cũng vậy, trời tờ mờ sáng thì bố của Diệu Hiền đã thức dậy mở cổng cho đàn bò đi ăn cỏ ở ngoài cánh đồng gần nhà. Chúng đi đã quen nên không cần người chăn dắt. Bố Diệu Hiền vừa mở cổng thì chúng tự động nối đuôi, nhau lững thững đi, trông rất dễ thương. Chờ cho đàn bò đi hết bố Diệu Hiền vào chuồng  làm vệ sinh. Ông gom hết phân bò về chất đống ở góc khu vườn, sau đó ông trộn với rơm khô, chất đống, ủ cho oai rồi sẽ làm phân bón cho vườn cây sau nhà.

Diệu Hiền năm nay cũng đã lớn. Biết con gái mình rất thích hoa hướng dương nên lần này ông để lại một ít phân dùng bón cho vườn hoa mà ông định trồng ở mảnh đất trống phía sau nhà. Chuyện trồng hoa Diệu Hiền không biết, mãi đến khi hoa bắt đầu chớm nụ thì Diệu Hiền mới nhận ra và vội reo lên vì vui sướng. Từ đó hàng sáng, mỗi khi thức dậy Diệu Hiền đều mở cửa sổ nhìn ra khu vườn hoa cho thỏa thích rồi mới đi học.

Tan trường, về đến nhà Diệu Hiền lại chạy ngay ra khu vườn hoa, rồi vòng qua vòng lại xem từng búp hoa và hỏi bố đủ thứ chuyện trên đời.Tối hôm đó khi vừa ăn cơm xong, nghe bố nói sáng mai là hoa nở rộ, con có thể hái hoa dâng lên bàn Phật và trưng ở phòng khách. Nghe nói vậy tối đó Diệu Hiền trằn trọc mãi, rồi suy nghĩ đủ chuyện. Nào là cắm theo kiểu này thì mình phải thêm vài nhánh liễu; Hay cắm kiểu kia thì phải thêm mấy lá dừa nước làm nền cho đẹp… Miên mang nghĩ như vậy rồi Diệu Hiền ngủ lúc nào không hay.

Mặt trời đã lên cao Diệu Hiền mới thức dậy. Vừa mở mắt là Diệu Hiền đã nghĩ ngay tới vườn hoa. Diệu Hiền nhanh tay mở cửa sổ nhìn ra phía sau vườn. Chưa kịp suy nghĩ thêm điều gì thì Diệu Hiền đã vội vàng chạy ngay ra với những bông hoa đang nở rộ, rồi vừa nâng niu, vừa ngắm ngía hết bông này tới bông khác. Bữa nay là ngày nghỉ nên Diệu Hiền không phải lo lắng nhiều cho việc đi học, vì thế Diệu Hiền muốn dành hết thời giờ rảnh của mình cho việc chăm sóc và thưởng ngoạn những đoá hoa đang nở rộ trong vườn. Rồi Diệu hiền tìm những bông hoa đẹp nhất để dâng lên bàn thờ Phật, những bông nhỏ hơn được trưng ở phòng khách. Sau một hồi đắn đo và tìm kiếm, cuối cùng Diệu Hiền cũng hái được chừng chục bông, Diệu Hiền cầm bó hoa vừa đi vừa hát ngêu ngao với khuôn mặt rạng ngời hạnh phúc. Vô tới nhà, Diệu Hiền tính bỏ đôi dép lê để bước vào trong thì chợt phát hiện đôi dép dính toàn phân bò, vừa dơ vừa hôi. Mặt Diệu Hiền bí xị lại, vì đôi dép lê hình con mèo xù lông trông rất dễ thương, được mẹ tặng hôm sinh nhật, giờ đã bê bết phân, muốn rửa sạch cũng khó, chỉ còn cách là bỏ đi. Thấy con gái một tay bịt mũi, một tay lấy cành cây khô xỏ đôi dép dính phân bò đi ra sau vườn, bố Diệu Hiền bèn hỏi con từ xa:
- Có chuyện gì vậy con?
Diệu Hiền gằn giọng đáp lời bố, hệt như ông là người có lỗi vậy:
- Đôi dép của con dính toàn phân bò. Tại bố đó! Bố cho phân bò dưới ngốc cây làm chi cho dơ vậy?

Diệu Hiền tấm tức nói rồi chợt nghĩ: Giá như mình tự trồng một vườn hoa nhỏ ở sân trước bãi cát trắng tinh, lúc đó hẳn sẽ đẹp lắm. Vậy là ngay ngày hôm sau, đi học về Diệu Hiền liền bắt tay vào kế hoạch ngay. Mẹ Diệu Hiền thấy vậy liền cản, không cho làm. Mẹ bảo: con phải tập trung mà lo việc học, còn bố của Diệu Hiền thì mỉm cười và nói:
- Cứ để con nó làm thử xem sao!
Rồi thời gian trôi đi. Hàng ngày Diệu Hiền cần mẫn chăm sóc, tưới nước cho vườn hoa của mình. Mỗi lần Diệu Hiền tưới nước là mẹ quay sang nhìn bố lắc đầu và cười đầy ngụ ý. Theo tính toán của Diệu Hiền đúng ra tới ngày hôm nay hoa đã phải chớm nụ, nhưng nhìn vô khu vườn mình trồng thật là xơ xác, chỉ có vài cây mọc lên, nhưng cũng không có được một nụ hoa nào. Nhưng Diệu Hiền vẫn không hề nản chí. Hàng ngày, sau giờ tan học Diệu Hiền lại cần mẫn tưới nước, chăm sóc những cây hoa. Thời gian thấm thoắt trôi đi nhưng không có một bông hoa nào hé nụ. Diệu Hiền không còn kiên nhẫn được nữa, và quyết định nhổ hết những cây hoa khẳng khiu của mình để trả lại bãi cát trắng vốn dùng để chơi đùa mỗi khi rảnh rổi.

Lòng buồn rười rượi, Diệu Hiền đi vào phòng khách. Nhìn những bông hoa hướng dương to, đẹp do bố trồng và được mẹ hái từ vườn sau mang về, Diệu Hiền tiếc hùi hụi cho vườn hoa của mình. Diệu Hiền ao ước: giá vườn hoa mình trồng mà ra hoa thì mình cũng có được vài ba bông để cắm trong lục bình này rồi. Suy nghĩ hồi lâu, rồi Diệu Hiền kéo bình hoa lại, tính sửa lại mấy bông hoa cho thêm đẹp. Đang mê mải bên bình hoa, bất chợt điện thoại reo vang. Diệu Hiền giật mình, làm đổ bình hoa, nước trong bình tràn ra lênh láng trên bàn và bắn tung toé lên người. Diệu Hiền hoảng sợ hét lên một tiếng thật to rồi một tay bịt mũi lại một tay lo đỡ bình hoa. Nghe tiếng con hét,  từ sau vườn bố Diệu Hiền vội chạy vào hỏi:
- Gì vậy con?
Diệu Hiền lúng túng trả lời:
- Nước trong bình hôi quá bố ạ!
Bố Diệu Hiền đưa tay lên miệng, ra hiệu cho con gái im lặng, kế đó hai bố con vội lo lau dọn không để cho mẹ Diệu Hiền nhìn thấy.
Xong xuôi, bố Diệu Hiền dắt tay con gái đi dạo quanh khu vườn sau nhà. Hai bố con vừa đi vừa nói chuyện.
- Lâu  nay bố bảo con đọc tụng bài Bát Nhã Tâm Kinh, con nhớ hết lời kinh chưa?
Diệu hiền trả lời:
- Dạ! Con nhớ hết rồi bố!
Bố hỏi tiếp:
- Thế con có hiểu không?
Diệu Hiền ngẩn người nhìn bố, tay vừa gãi đầu, vừa cười cười thay cho câu trả lời. Thấy con im lặng, bố Diệu Hiền liền nói tiếp:
- Từng câu từng chữ trong bài kinh này là sự cô đọng, đúc kết những lời Phật dạy. Nếu con hiểu được và thực hiện theo thì con sẽ có được sự an lạc và giải thoát. Ông chỉ tay về vườn hoa và hỏi con gái.
- Con thấy những bông hoa này đẹp không?
Diệu Hiền liền trả lời:
- Dạ đẹp!
Ông hỏi tiếp:
- Còn phân bò thì sao?
Diệu hiền trả lời lí nhí:
- Dạ, nó vừa hôi vừa dơ con không thích tí nào.
Ông nhìn Diệu Hiền cười và nói:
- Mình thì thấy vậy đó, nhưng trong tâm kinh thì Đức Phật lại dạy chúng ta là: tất cả các pháp bất cấu bất tịnh. Nghĩa là những sự vật, hiện tượng mình đang thấy đây không có dơ, có sạch, không có xấu có đẹp.
Diệu Hiền suy nghĩ một lúc rồi nói:
- Con thấy rõ ràng bông hoa này đẹp, ai cũng nói vậy mà?
Bố Diệu Hiền cười, rồi nói tiếp:
- Ví dụ trên trái đất này chỉ còn hai người là con và bạn con. Bạn của con không thích hoa hướng dương, nên nói bông hoa này xấu. Còn con thích hoa hướng dương nên con nói hoa này là đẹp. Vậy cuối cùng bông hoa này đẹp hay xấu? Ai đúng ai sai?
Diệu Hiền ngước mặt nhìn bố định nói gì đó, nhưng chẳng hiểu sao lại đưa tay gãi đầu rồi đứng im vẻ suy nghĩ.
Ông nói tiếp:
- Dơ và sạch cũng như vậy. Những trái cây hư, bị sâu bọ, chúng ta ăn không được chúng ta cho là dơ là hôi. Nhưng đối với  sâu bọ kia thì lại rất thanh tịnh. Cho nên con cố gắng nhìn vạn vật, hiện tượng đúng như bản chất của nó, chứ đừng có đưa cái tâm phân biệt đẹp-xấu, dơ-sạch để nhìn nhận sự vật, hiện tượng. Bằng không nếu cái tâm phân biệt trỗi dậy, chúng ta sẽ rất đau khổ. Rác cũng vậy mà hoa cũng vậy. Nếu ta cho hoa là đẹp và yêu mến nó, còn rác là xấu xa ta không thích nó thì ta đã mắc kẹt vào đó rồi. Hoa không thể đứng độc lập một mình, không thể tự nhiên mà có, mà đẹp được, mà phải nhờ có đất cát, phân bò, nước, nhờ có bàn tay chăm sóc của con người, của mưa nắng, thiên nhiên… mới có hoa. Nếu con chỉ chọn hoa hướng dương thôi mà không cần phân bò thì làm sao có được. Ông quay sang nhìn Diệu Hiền và cười. Diệu Hiền cũng nhìn bố, đầu khẽ gà gật, miệng cười chúm chím như đã hiểu những việc làm khờ dại của mình, và lý do tại sao vườn hoa mình trồng không nở được một bông nào. Bố Diệu Hiền nói tiếp:
- Nhưng những bông hoa xinh đẹp kia rồi cũng sẽ héo úa, sẽ là rác và nước trong bình cắm hoa, lâu ngày cũng sẽ hôi như phân bò vậy.
Tới đây Diệu Hiền đã hiểu được phần nào về những tức giận vô cớ và sự thất bại trong việc trồng hoa của mình cũng nhờ đó tan biến đâu hết. 

Cũng từ đó về sau Diệu Hiền không còn nhăn mặt khó chịu mỗi khi thay nước bình hoa và cũng không bỏ chạy khi thấy phân bò nữa, mà dùng chúng để chăm bón cho vườn hoa của mình. Bố Diệu Hiền cũng rất vui khi thấy con gái mình đã trưởng thành và có cái nhìn sâu sắc hơn về vạn vật.

Nhìn những bông hoa đang nở rộ do chính tay Diệu Hiền trồng và chăm sóc, bố Diệu Hiền không giấu được niềm vui, bèn nói với con gái:
- Con đã có thần thông rồi đó!
Diệu Hiền không hiểu rõ lời bố vừa nói, bèn ngớ người, rồi hỏi lại:
- Thần thông gì vậy bố?
Ông trả lời: 
- Thần thông là con đã biết cách chuyển rác thành hoa đấy con ạ.
Nói xong hai bố con nhìn nhau cùng cười vang, hạnh phúc.
09.2012 Kava Nguyễn